ias-24-related-party-disclosures.pdf
12-Estandard 12.doc
در این مقاله قصد دارم در ارتباط با اشخاص وابسته از دید استاندارد های حسابداری ایران و همچنین ماده 129 اصلاحیه قانون تجارت صحبت کنم .
در ابتدا این موضوع را مشخص کنیم که در ماده 129 قانون تجارت که به شرح زیر است :
ماده ۱۲۹ - اعضاء هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت و هم چنین مؤسسات و شرکتهایی که اعضای هیأت مدیره و یا مدیر عامل شرکت شریک یاعضو هیأت مدیره یا مدیر عامل آنها باشند نمیتوانند بدون اجازه هیأت مدیره در معاملاتی که با شرکت یا به حساب شرکت میشود به طور مستقیم یاغیر مستقیم طرف معامله واقع و یا سهیم شوند و در صورت اجازه نیز هیأت مدیره مکلف است بازرس شرکت را از معاملهای که اجازه آن داده شدهبلافاصله مطلع نماید و گزارش آن را به اولین مجمع عمومی عادی صاحبان سهام بدهد و بازرس نیز مکلف است ضمن گزارش خاصی حاوی جزئیاتمعامله نظر خود را درباره چنین معاملهای به همان مجمع تقدیم کند. عضو هیأت مدیره یا مدیر عامل ذینفع در معامله در جلسه هیأت مدیره و نیز درمجمع عمومی عادی هنگام اخذ تصمیم نسبت به معامله مذکور در حق رأی نخواهد داشت.
خب همانطور که مشخص است در ماده 129 اصلاحیه قانون تجارت ییشتر بر روی نحوه انجام معاملات مذکور " تشریفات انجام معامله" تاکید دارد .
حال در ابتدا بدانیم که طبق استاندارد حسابداری شماره 12 ایران با عنوان افشای اطلاعات اشخاص وابسته تعریف شخص وابسته چیست ؟و چه مواردی باید در خصوص اشخاص وابسته در صورت های مالی افشا شود .
- شخص وابسته : یک شخص در صورتی وابسته به واحد تجاری است که :
- الف.بهطور مستقیم، یا غیرمستقیم از طریق یک یا چند واسطه :
1 . واحد تجاری را کنترل کند، یا توسط واحد تجاری کنترل شود، یا با آن تحت کنترل واحد قرار داشته باشد (شامل واحدهای تجاری اصلی، واحدهای تجاري فرعی و واحدهای تجاري فرعی همگروه) ،
2 . در واحد تجاري نفوذ قابل ملاحظه داشته باشد، يا
3 . بر واحد تجاری کنترل مشترک داشته باشد .
- ب .واحد تجاری وابسته آن واحد باشد (طبق تعريف استاندارد حسابداري شماره 20
با عنوان ” حسابداري سرمایهگذاری در واحدهای تجاری وابسته“ ) ، - ج .مشارکت خاص آن واحد باشد (طبق تعريف استاندارد حسابداري شماره 23 با عنوان ” حسابداري مشارکتهاي خاص“) ،
- د .از مديران اصلي واحد تجاري يا واحد تجاري اصلي آن باشد،
- ﻫ .خويشاوند نزديک اشخاص اشاره شده در بندهاي ” الف“ يا ” د“ باشد،
- و .توسط اشخاص اشاره شده در بندهاي ” د“ يا ” ﻫ “ کنترل ميشود، تحت کنترل مشترک يا نفوذ قابل ملاحظه آنان است و يا اينکه سهم قابل ملاحظهاي از حق رأي آن به طور مستقيم يا غيرمستقيم در اختيار ايشان باشد، و
- ز .طرح بازنشستگي خاص کارکنان واحد تجاري يا طرح بازنشستگي خاص کارکنان اشخاص وابسته به آن و همچنين واحدهاي تجاري تحت کنترل اين گونه طرحها باشد.
هدف از این استاندارد به طور کلی شامل :
هدف
هدف این استاندارد، تعيين الزامات افشا در صورتهای مالی واحد تجاری برای جلب نظر استفادهکنندگان به این امر است که وضعیت مالی، عملکرد مالي و انعطافپذيري مالي واحد تجاري ممکن است تحت تأثير وجود اشخاص وابسته، و معاملات و مانده حسابهاي فيمابين قرار گرفته باشد.
دامنه کاربرد
این استاندارد باید در موارد زیر بکار گرفته شود:
الف. تشخيص روابط و معاملات با اشخاص وابسته،
ب . تشخيص مانده حسابهای فيمابين واحد تجاری و اشخاص وابسته آن،
ج . تشخيص شرایطی که افشای موارد مندرج در بندهای ” الف“ و ” ب“ الزامی میشود، و
د . تعیین افشای لازم درباره موارد مندرج در بندهاي ” الف“ و ” ب“.
موارد زير نمونههايي از معاملاتي استکه اگر با اشخاص وابسته انجام شود افشا میگردد:
الف. خرید یا فروش کالا،
ب . خرید یا فروش داراییهای غيرجاري،
ج . ارائه یا دریافت خدمات،
د . اجارهها،
ﻫ . انتقال پروژههاي تحقيق و توسعه،
و . انتقالات ناشي از قرارداد حق امتياز،
ز . تأمین منابع مالي اعم از کوتاه مدت و بلند مدت،
ح . تأمين تضمينها و وثايق، و
ط . تسویه بدهیها از طرف واحد تجاری یا توسط واحد تجاری از طرف شخص دیگر.
طبق استاندارد های بین المللی حسابداری IAS 24 Related Party Disclosures
The objective of this Standard is to ensure that an entity’s financial statements contain the disclosures necessary to draw attention to the possibility that its financial position and profit or loss may have been affected by the existence of related parties and by transactions and outstanding balances, including commitments, with such parties.
This Standard shall be applied in:
(a) identifying related party relationships and transactions;
(b) identifying outstanding balances, including commitments, between
an entity and its related parties;
(c) identifying the circumstances in which disclosure of the items in (a)
and (b) is required; and
(d) determining the disclosures to be made about those items.
