مقاله: راهنمای جامع پایه سنواتی و نحوه محاسبه آن طبق مصوبات شورای عالی کار
۱. مقدمه
پایه سنواتی یکی از مهمترین «مزایای تبعی شغل» در نظام حقوق و دستمزد ایران است که هر ساله توسط شورای عالی کار تصویب و به تمامی کارگران مشمول قانون کار پرداخت میشود. هدف از این آیتم، جبران ارزش تجربه کاری فرد در همان کارگاه و ایجاد انگیزه برای ماندگاری نیروهای کار است.
با وجود اهمیت این آیتم، نحوه تعلق و محاسبه صحیح آن، هم در کارگاههای دارای طرح طبقهبندی مشاغل و هم کارگاههای فاقد طرح، معمولاً با ابهام همراه است.
در این مقاله، سازوکار حقوقی، نحوه تعلق، تفاوت بین کارگاههای مختلف، و یک مثال عددی کامل برای سالهای ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ ارائه میشود.
۲. شرایط تعلق پایه سنواتی
طبق مصوبات شورای عالی کار، پایه سنواتی فقط در یکی از دو حالت زیر به کارگر تعلق میگیرد:
۲-۱. کارگر در کارگاه فعلی حداقل یک سال سابقه کار داشته باشد
این شرط برای اولین پرداخت پایه سنوات است؛ یعنی فرد باید ۱۲ ماه کامل (متوالی یا متناوب) در همان کارگاه سابقه داشته باشد.
۲-۲. از آخرین پرداخت پایه سنوات، حداقل یک سال گذشته باشد
پایه سنوات ماهیتاً سالانه است؛ بنابراین برای کارگران باسابقه نیز مبلغ پایه سنوات باید هر سال یکبار مطابق مصوبه سال جدید پرداخت شود.
۳. نحوه اعلام پایه سنواتی در کارگاهها
پایه سنواتی هرساله به دو شکل اعلام میشود:
۳-۱. کارگاههای دارای طرح طبقهبندی مشاغل (معمولاً بالای ۵۰ نفر نیرو)
در این کارگاهها، پایه سنواتی در قالب یک جدول ۲۰ گروه شغلی اعلام میشود.
مبلغ پایه سنوات برای هر گروه شغلی متفاوت است و متناسب با گروه، رقم روزانه متفاوتی پرداخت میشود.
این ارقام بر اساس طبقهبندی و ارزش شغل تعیین میشود.
۳-۲. کارگاههای فاقد طرح طبقهبندی مشاغل
برای این کارگاهها، پایه سنواتی بهصورت یک مبلغ ثابت روزانه اعلام میشود.
بهعنوان مثال:
سال ۱۴۰۳: مبلغ ثابت روزانه ۷۰٬۰۰۰ ریال
سال ۱۴۰۴: مبلغ ثابت روزانه ۹۴٬۰۰۰ ریال
این مبلغ برای همه کارگران مشمول قانون کار — صرفنظر از عنوان شغلی — یکسان است.
۴. مثال عملی و بسیار مهم: نحوه محاسبه پایه سنواتی برای سال ۱۴۰۴
فرض کنید یک کارگر در تاریخ سال ۱۴۰۲ در کارگاه استخدام شده است.
مرحله اول: دریافت پایه سنوات سال ۱۴۰۳
در سال ۱۴۰۳، چون کارگر یک سال سابقه پیدا میکند، مشمول پایه سنوات ۷۰٬۰۰۰ ریال روزانه میشود.
بنابراین در سال ۱۴۰۳:
پایه سنوات روزانه = ۷۰٬۰۰۰ ریال
مرحله دوم: ورود به سال ۱۴۰۴ (سال سوم همکاری)
در سال ۱۴۰۴ دو اتفاق همزمان رخ میدهد:
الف) افزایش پایه سنوات سال قبل
پایه سنوات سال قبل (۷۰٬۰۰۰ ریال) باید به اندازه درصد افزایش مزد سال ۱۴۰۴ افزایش یابد.
برای سال ۱۴۰۴، درصد افزایش مزد ۳۲ درصد اعلام شده است.
بنابراین:
۷۰٬۰۰۰ × ۳۲٪ = ۲۲٬۴۰۰
پایه سنوات تعدیلشده سال قبل برای سال ۱۴۰۴:
۷۰٬۰۰۰ + ۲۲٬۴۰۰ = ۹۲٬۴۰۰ ریال روزانه
ب) تعلق پایه سنوات سال ۱۴۰۴
چون از آخرین پرداخت پایه سنوات (سال ۱۴۰۳) یک سال گذشته است، فرد در سال ۱۴۰۴ یک پایه سنوات جدید نیز دریافت میکند:
۹۴٬۰۰۰ ریال روزانه برای سال ۱۴۰۴
جمع دو پایه سنوات در سال ۱۴۰۴
بنابراین فرد در سال ۱۴۰۴ این دو رقم را دریافت میکند:
۹۲٬۴۰۰ ریال (پایه سنوات تعدیلشده سال ۱۴۰۳)
۹۴٬۰۰۰ ریال (پایه سنوات جدید سال ۱۴۰۴)
جمع کل پایه سنوات روزانه فرد در سال ۱۴۰۴:
۱۸۶٬۴۰۰ ریال روزانه
۵. نکات کلیدی که حتماً باید رعایت شود
پایه سنوات با مزد پایه تجمیع نمیشود و باید جداگانه درج شود.
پایه سنوات مشمول بیمه و مالیات است.
پایه سنوات صرفاً برای سابقه در همان کارگاه است و با تغییر کارگاه انتقال نمییابد.
تغییر شغل یا سمت باعث قطع یا کاهش حق سنواتی نمیشود.
برای نیروهای پارهوقت، ساعتی یا شیفتی، پایه سنوات به نسبت ساعات کارکرد محاسبه میشود.
۶. جمعبندی
پایه سنواتی یکی از آیتمهای مهم حقوق و دستمزد است که صحیح محاسبهکردن آن، هم ریسک حقوقی و بیمهای کارفرما را کاهش میدهد و هم به حفظ و انگیزش کارکنان کمک میکند.
در سالهای اخیر، بهویژه با افزایش درصدهای سالانه، اهمیت ثبت و محاسبه صحیح پایه سنوات برای مدیران مالی و حسابداران دوچندان شده است
جدول-پایه-سنوات-1404-قانون-کار.pdf
